Balkanlardan Hindistan’a; Mezopotamya’dan Kafkaslara; Anadolu’dan Orta Asya’ya kadar onlarca milletin (belki de tek) kültürel bütünleştiği 21 MART yani NEVRUZ / NEWROZ.
Her dilin filolojisine ve etimolojisine uygun olmasa da, YENİ GÜN anlamına gelen 21 MART KUTLAMALARI birçok inancın ve farklı milletlerin sahiplendiği bir bayramdır.
Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde ERGENEKON BAYRAMI olarak kutlansa da, ŞAMAN ya da MECUSİ inancı olarak görüldüğünden, belirli inanç grupların dikkatini aleyhe çevirmiştir ve bu bayram kutlamaları rafa kaldırılmıştır.
Pekiyi, nedir bu NEVRUZ ya da NEWROZ?
21 Mart’ta ne oldu da bu kadar ihtişamlı ya da yasaklı oldu bu bayramlar?..
Fars ve Türk Mitolojisine göre; 21 Mart’ta Cemşid (birleştirici ışık) isimli hükümdar, tahtını Azerbaycan dağlarını kurar ve ilkbahar ekinoksu olan 21 Mart’ta tacı da tahtı da parlar… Ve bu nedenle her Nevruz’da o ışığı temsilen ateş yakılır.
Kürt Mitolojisine göre; 21 Mart’ta Demirci Kawa, zalim bir kral olan Dehak’ı demir çekiciyle öldürür ve sarayını yakar… Ve bu nedenle her Newroz’da o yakışı temsilen ateş yakılır.
Arkeologların, antropologların ve etnoloji uzmanlarının görüşüne göre; Son Buzul Çağ Devri bitiminde yani ilk ilkbahar ekinoksunda (21 Mart’ta) artık insanlar, ateş yakmaya başlar… Ve bu nedenle gelenek haline gelmiştir, ateşler aynı tarihlerde yakılmaya devam etmiştir…
Sıkıcı olmamak için Hint, Peştu, Urdu, Tacik, Tatar hikayelerine girmek istemiyorum. Ancak her kültürde ya da bilgide bir kazanım, bir bereket, bir bolluk, bir zafer vardır…
Doğanın bizlere bahşettiği nimetleri hatırlatan ve birbirinden lezzetli meyvelerin ve sebzelerin ekim / dikim ya da verim zamanının geldiğinin habercisi olan bu günde yakılan ateşler yüreğimizi ısıtsın. Bu ateşler faşizmin ve terörizmin sembolü değil, birlik ve beraberliğin ışığı olsun.
21 Mart’ta Kuzey Yarımküre’de; gece ve gündüz eşit oluyor… Biz de sosyal haklar ve temel özgürlükler noktasında eşit olalım.
21 Mart’ta Kuzey Yarımküre’de ilkbahar başlarken güney yarımküre sonbahara girer… Bu ilkbaharlar bize neşe ve sevinç katsın.
Kısacası bahar gelir…
Baharların ideolojisi de dini de dili de milleti de olmaz! “V” ile “W” arasına sıkıştırılmayan güzel bir gün olsun, o güzel gün, yılın 365 gününe ışık tutsun.
NEWROZ PİROZ BE! NEVRUZ KUTLU OLSUN!
Selam, umut, sevgi ve dua ile…
KMA
