Son yıllarda, farklı yönetim şekilleri ile yönetilen ülkelerin vatandaşlarının, mutlak monarşi ve anayasal monarşi ile yönetilen İngiltere ve Dubai gibi bölgelere yüksek meblağlarda yatırım yaptığı görülmektedir. Bu bölgelerdeki yatırım cazibesi, yönetim şekline duyulan güven mi yoksa reklam ve yatırım bütçelerinin oldukça yüksek olması mıdır?
Yurtdışında yatırım planı olan değerli okurlarımız için araştırma ve geliştirme süreçlerimiz henüz devam ediyor olsa da birkaç önemli hususa değinmek istedik!
1. Mülkiyet Haklarınız
Yukarıda belirttiğimiz bölgeler başta olmak üzere, yatırım yapmayı düşündüğünüz ülkenin yatırımcılara tanıdığı mülkiyet hakkını iyice araştırınız. Gerekirse yerel avukatlardan ve tercümanlardan destek alarak, edindiğiniz gayrimenkulün tüm haklarına ne kadar süreyle sahip olacağınızı öğrenin ve emin olduktan sonra tapu veya satış sözleşmesi işlemlerinizi başlatın. Bazı ülkelerde bölgesel mülkiyet hakları değişiklik gösterebilir. Örneğin, aynı ülkeye bağlı bir bölgede mülkiyet hakkınız 50 yıl ile sınırlı iken, 100 km mesafedeki başka bir bölgede sınırsız mülkiyet hakkı elde edebilirsiniz.
2. Proje Bitirme Taahhütleri ve Teminatları
Son 10 yılda ülkemizde tamamlanamayan projelerin sayısının oldukça yüksek olduğu göz önünde bulundurulursa, benzer sorunlarla yurtdışında karşılaşmamak adına ruhsatları incelemenizi, proje başlangıç tarihlerini araştırmanızı, teslim tarihlerinin uzatılıp uzatılmadığından emin olmanızı öneririz. Ödeme yapılacak kanalların resmi olup olmadığını, karşılığını ve teminatlarını kontrol edin. İnşaat şirketinin daha önce tamamladığı projeleri ve devlet garantilerini inceleyin. Sadece ülkemizde değil, Dubai gibi bölgelerde de teslimat tarihleri geçmiş ve henüz ilerleme kaydedilmemiş projeler bulunmaktadır.
3. Değer Artış Tablosu ve Amortisman Süreleri
Türkiye’de gayrimenkullerin değeri, genellikle kira getirilerine göre değil, yüksek nüfus artış hızı nedeniyle arz-talep doğrultusunda sürekli artış gösterir. Fakat diğer ülkelerde durum farklı olabilir. Avrupa ülkelerinde arz-talep dengesi doğru kurulabildiği ve gayrimenkul dışındaki yatırımlarla büyüme sağlandığı için, aldığınız gayrimenkul kira amortisman süresi ortalama 10 yıldır, fakat fiyat artış hızı Türkiye deki kadar yüksek değildir.
4. Hukuki Süreçler ve Dil Bilgisi
Yatırım yapacağınız ülkenin yönetim şekli, hukuku ve dili oldukça önemlidir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile yönetilen bir ülkede, edinilen hakların geri alınamaması gibi güvence sağlayan kanunlar bulunur. Ancak, monarşi ile yönetilen bir devlette, kanunların, vergi sistemlerinin, hak ve özgürlüklerin ne kadar sürede değişebileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Özellikle yeterli dil bilgisine sahip değilseniz, bu durumu tekrar değerlendirmekte fayda var.
Melek VARSAK
Gayrimenkul Uzmanı - Broker
