Kamu alımlarında iki büyük sıkıntı var.
1- Mülakat
2- 35 yaş meselesi
Bu konularda ciddi bir kamuoyu oluştu. Atanmak için mülakat kalksın ve memur olabilmek için yaş sınırı olmasın talepleri oldukça yoğun.
Mülakat sıkıntılarını ve sorunlarını bir önceki köşe yazımda dile getirmiştim.
35 Yaş Mağduriyeti :
Kamuya personel alımlarında uygulanan 35 yaş sınırı kamuda çalışmak isteyenleri mağdur ederek kariyerlerinin önüne büyük bir engel koyuyor. Farklı alanlarda bu kısıt kalkmış olsa da bazı alanlar için bu şartın halen devam ediyor olması istihdam noktasında çeşitli sorunlara sebep oluyor.
Devlet memurluğuna kadrolu veya sözleşmeli olarak girmek isteyecek adaylar, akademik çevreler ve hukuk çevreleri 35 yaş sınırının kaldırılmasını talep ediyor.
Devlet memuru olmak için yaş sınırı olmadan KPSS'ye girmek yeterli değil.
Memur olmak için koyulmuş olan şartlara uygunluk da aranıyor ve bu şartlardan biri de maalesef yaş konusu.
Devlet memurluğu için birçok alımda 35 veya 40 yaşı doldurmamış olmak gerekiyor.
Bu durum, kurumdan kuruma farklılık gösterebiliyor ve hatta bazı kurumlar ise memur alımında yaş sınırı aramıyor.
KPSS A grubu için yasa gereğince belirlenmiş olan üst yaş sınırı 35, alt yaş sınırı ise 18’dir Devletin bu sınırı getirmesindeki esas sebebin, yaş ilerledikçe fiziki gücün azalması olduğu belirtiliyor ama ne hikmetse sınavlara girmek için herhangi bir yaş sınırı yok !!
Devlet memurluğu kapsamına çoğu meslek grubu üzerinden yaş sınırı olmadan KPSS’ye giriş yaparak devlet memuru olma imkânı elde edilebiliyor.
Sınavlara girerken herhangi bir yaş sınırlaması yok, bütün adayların şartları tamamen eşit olmasa aldıkları puanlarla tercih yaparken önlerine 35 yaş engeli çıkıyor maalesef.
Bu durum ise çok büyük mağduriyetlere sebep oluyor.
Kamuda 35 yaş şartından en fazla iktisadi ve idari bilimler fakültesi mezunları etkileniyor. Çünkü bu bölümden mezun gençlerin yapabileceği mesleklerde ve A grubu kadrolarda istisnasız 35 yaş şartı ve kadro yetersizliği var.
İktisadi ve idari bilimler fakültesinin yanı sıra son zamanlarda ziraat mühendisleri, arkeoloji ve sanat tarihi, kütüphanecilik mezunları, mimarlık, mühendislik fakülteleri ( jeoloji, jeofizik ve endüstri ) de yaş sınırından etkilenmiş durumdadır.
Peki bu gençlerin suçu nedir ?
Bu mağduriyeti görmezden gelmek doğru mu?
Mesala birçok ülkede çalışanlar yaş ayrımcılığı yasalarıyla korunmaktadır.
Kamuda ve özel sektörde karşımıza çıkan yaş sınırlamasına karşın dünyanın birçok ülkesinde çalışanlar “yaş ayrımcılığı” yasalarıyla korunuyor.
ABD, Avustralya, İrlanda ve Birleşik Krallık’ta çalışanları yaş ayrımcılığına karşı koruyan yasalar bulunuyor.
“Yaş Ayrımcılığı Yasası” çok önemli bir yasadır ve kişinin haklarını korumaktadır.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu da devlete iş için müracaatlarda konulan yaş sınırını vatandaşlar arasında
“doğrudan ayrımcılık” olarak görüyor.
20.4.2016 tarih ve 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun
“Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı” kenar başlıklı 3’üncü maddesine göre şu ifadeler yer almaktadır :
1- Herkes, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada eşittir.
2- Bu Kanun kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi görüş, etnik köken, servet, doğum, medeni hâl, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır.
Peki Anayasa ne diyor ?
1- Yaşa dayalı sınırın kaldırılmasını talep eden çevrelerin dayandıkları madde, Anayasa’nın eşitlikle ilgili 10. Maddesi oluyor. Bu maddeye göre, ‘Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir’ ifadesi yer alıyor.
2- Anayasada dayanak olarak gösterilen bir diğer önemli madde ise 48. madde.
Anayasa’nın ‘Çalışma ve sözleşme hürriyeti’ başlıklı 48’inci maddede ise şu ifadeler yer alıyor; Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir.
Ülkemizde emeklilik yaşı kademeli olarak artarken 35-40 yaşlarında olan bir kişinin 25-30 yıl aktif çalışma hayatı varken kamuda 35 üst yaş sınırının kalkmasının gündeme gelmesi, 35 yaş şartının daha üst yaş seviyelerine çekilmesi gerekiyor.
Geleceklerini kamu kurumlarında çalışarak idame ettirmek isteyenler ile hali hazırda memur olarak kariyerlerini devam ettirenler kamuda 35 yaş sınırının kalkmasını ve bu konuda yetkililer tarafından mağduriyetlerinin giderilmesini istiyorlar.
Üst yaş sınırlaması istihdamın önünde maalesef engel oluşturuyor.
35 yaş mağduriyeti çok ciddi bir konudur ve her yıl mağduriyet sayısı da artmaktadır.
Gençlerin önündeki engelleri kaldırarak, yollarını açmak gerekir…