Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu, kasıtlı şekilde toplum düzenini tehlikeye sokmak amacıyla örgütü kurmak, yönetmek ve işlenmesi açısından hazırlık hareketi dahi olsa bu fiillerin işlenen suçtan ayrı ayrı şekilde cezalandırılması amacıyla Türk Ceza Kanunu’nun 220. Maddesinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
İlgili maddenin 6. Fıkrasında “Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan da cezalandırılır. Örgüte üye olmak suçundan dolayı verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Bu fıkra hükmü sadece silahlı örgütler hakkında uygulanır” hükmü yer almaktadır. Patnos Ağır Ceza Mahkemesi ve İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, anılan fıkranın Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusunda bulunmuştur.
Başvuruyu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, kanun koyucunun anayasal ilkelere bağlı kalmak şartıyla hangi eylemlerin suç sayılacağı, bunun hangi tür ve ölçüdeki ceza yaptırımıyla karşılanacağı, nelerin ağırlaştırıcı veya hafifletici sebep olarak kabul edileceği konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, takdir yetkisi kapsamında belirli ağırlığa sahip suçların örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına işlenmesi hâlinde suçun temel şeklinden farklı bir ceza yaptırımının öngörülmesi veya suçun niteliğinin değişmesinin mümkün olduğu, ancak itiraz konusu kuralın, örgüt üyeliğine dair herhangi bir somut delil bulunmadan ve işlenen suçun niteliği ve ağırlığı itibarıyla örgütün amacına ne surette katkıda bulunduğu da dikkate alınmadan kişilerin örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olacak şekilde geniş yorumlanmaya müsait olduğu, dolayısıyla kuralın kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarını önleyecek şekilde belirli ve öngörülebilir nitelikte olmadığı ve bu yönüyle kanunilik şartını taşımadığı sonucuna ulaşarak oy birliğiyle iptaline karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararı, 08/12/2023 tarihli Resmi Gazete yayımlanmasından başlayarak 4 ay sonra yürürlülüğe girecektir. Sonuç itibariyle, anılan madde fıkrasının iptali ile bu suçtan ceza alan çok sayıda sanığın dosyasının yeniden ele alınması söz konusu olacaktır.
Av. Arb. Arzu YAZAN